«Кулланучылар хокукларын яклау турында» Россия Федерациясе Законына 30 ел тула!
30 ел элек, 1992 елның 7 февралендә, Россия Федерациясе Югары Советы тарафыннан «кулланучылар хокукларын яклау турында» Закон кабул ителде (алга таба – Закон), гражданнарның 1985 елның 9 апрелендәге 39/248 номерлы БМО Генераль Ассамблеясы резолюциясендә беркетелгән хокукларын тормышка ашыру мөмкинлеге барлыкка килде.
Әлеге закон кулланучылар һәм җитештерүчеләр, башкаручылар, сатучылар арасында товарлар сатканда (эшләр башкарганда, хезмәтләр күрсәткәндә) барлыкка килә торган мөнәсәбәтләрне җайга сала, кулланучыларның тормышы һәм сәламәтлеге өчен куркынычсыз һәм сыйфатлы товарлар (эшләр башкару, хезмәтләр күрсәтү) сатып алу, товарлар (эшләр, хезмәтләр күрсәтү) һәм аларны җитештерүчеләр турында мәгълүмат алу, агарту, аларның мәнфәгатьләрен дәүләт һәм иҗтимагый яклау хокукларын билгели, шулай ук әлеге хокукларны тормышка ашыру механизмын билгели.
Законның үзенчәлеге - аның төрле хезмәтләрдән файдаланучы гражданнарның хокукларын регламентлаучы тармак (махсус) федераль законнарның нормалары һәм нормалары үзара бәйләнеше.
Законның әһәмияте гражданның социаль гарантияләрен көчәйтүдә генә түгел: Закон җитештерүчеләрнең үз эшенең сыйфаты өчен җаваплылыгын объектив рәвештә арттыра, бу продукция һәм хезмәтләрнең сыйфатын күтәрүгә, илнең социаль-икътисади үсешенә ярдәм итә.
ТР Министрлар Кабинетының 2005 елның 5 августындагы 391 номерлы карары нигезендә Татарстан Республикасы Дәүләт алкоголь инспекциясе кулланучылар хокукларын яклау өлкәсендә төбәк дәүләт күзәтчелеген гамәлгә ашыручы органнарның берсе булып тора. Арча территориаль органы үз эшчәнлеген алты район территориясендә башкара: Арча, Әтнә, Балтач, Кукмара, Саба һәм Теләче районнары.
2021 елда гына да Татарстан Республикасы Дәүләт алкоголь инспекциясенең Арча территориаль органы 1077 кулланучыга консультация яки практик ярдәм күрсәтте. Шуларның 86,7% ы – ваклап сату өлкәсендә, 10,3% ы - көнкүреш хезмәтләре күрсәтүгә, 2% ы - башка хезмәтләргә һәм 1% ы ТКХ өлкәсендә хокук бозулар.
Кергән мөрәҗәгатьләрне анализлау күрсәткәнчә, мөрәҗәгатьләрнең мотивы булып тора:
- хезмәтләрне тиешенчә башкармау (эш);
-сыйфатсыз товарлар сатып алу;
- дистанцион сату ысулы белән сатып алынган сыйфатсыз товарны кире кайтару буенча белемнәр булмау ;;
- алдан түләнгән товарны китерү, хезмәт күрсәтү (эшләр башкару) срокларын бозу, җитешсезлекләрне бетерү;
- сезонлы товарга гарантия сроклары турында тулы мәгълүмат булмау;
- шартнамә шартларын алдан өйрәнмичә генә түләүле хезмәтләр күрсәтүгә шартнамәләргә кул кую һ. б.
Кулланучылар хокукларын яклау мәсьәләләре буенча гражданнарга консультация бирү кулланучылар хокукларын яклау һәм яклау – кулланучылар, сатучылар һәм башкаручылар арасында килеп туган бәхәсле хокукый мөнәсәбәтләрне судка кадәр җайга салуда ярдәм итү буенча төп бурычларның берсе булып тора.
Әйтергә кирәк, мөрәҗәгать иткән гражданнар саны ел саен уртача 9% ка арта.
Бүлек хезмәткәрләре тарафыннан дәгъвалы хатлар һәм дәгъва гаризалары төзүдә практик ярдәм күрсәтелә.
Арча территориаль органы халыкның хокукый грамоталылыгын күтәрүгә юнәлдерелгән чаралар даими рәвештә үткәрә. Мәгълүмати характердагы актив эш алып барыла, ул ерактагы торак пунктларга күчмә консультацияләр, акцияләр, факультатив дәресләр, халыкның социаль якланмаган катламнары белән очрашуларны үз эченә ала.
Үткәрелә торган профилактик чараларның нәтиҗәсе-халыкның кулланучылар грамоталылыгын арттыру, территориаль органга караган территориядә товарлар һәм хезмәтләр ассортиментын арттыру һәм» кулланучылар хокукларын яклау " дигән тема буенча республика олимпиадасында катнашучыларның артуы, алар арасында иң югары нәтиҗәләргә ирешкән һәм олимпиада җиңүчеләре һәм призерлары булган укучылар да бар. Шулай ук массакүләм мәгълүмат чаралары арасында республика конкурсында катнашучылар һәм җиңүчеләр санын арттыру да күздә тотыла.
Үз тарихында «кулланучылар хокукларын яклау турында» Закон иң кирәкле закон актларының берсе булды. Шул ук вакытта ул җәмәгать мөнәсәбәтләрендә булган үзгәрешләргә максималь рәвештә туры килергә тиешле яңа нигезләмәләр белән тулыланып кына калмыйча, хезмәт күрсәтүнең аерым өлкәләрендә кулланучылар катнашында хокук мөнәсәбәтләрен җайга салучы махсус законнар да кертеп, яңа норматив хокукый актлар белән даими рәвештә «үсә».
Арча территориаль органы тарафыннан законның 30 еллыгына кулланучылар хокукларын яклау буенча чаралар планы әзерләнде.
Чараларның берсе 2022 елның 7 февралендә Арча шәһәрендә «Фикс прайс» сәүдә объектында булачак, анда белемле кулланучылар булырга теләгән гражданнар өчен очрашу-консультация узачак.
Консультацияләр алу өчен Сез Татарстан Республикасы Дәүләт алкоголь инспекциясенең Арча территориаль органына түбәндәге адрес буенча мөрәҗәгать итә аласыз: 422000, ТР, Арча шәһәре,Банк урамы, 2а йорт, тел.884366 3-28-93.
Хөрмәтле кулланучылар!
Сезне кулланучылар хокукларын яклау турында Россия Федерациясе законнары гамәлгә куелуның 30 еллык юбилее белән котлыйбыз, аның нигезен кеше һәм граждан хокукларын һәм ирекләрен яклау тулысынча билгели торган Россия хокукый системасының аерылгысыз өлешенә әверелде.