Хроник йогышлы булмаган авырулар (хйба) Россия Федерациясе халкының инвалидлыгы һәм вакытыннан алда үлүенең төп сәбәбе булып тора. ХЙБАдан үлүчеләр барлык очракларның 70% тәшкил итә, шуларның 40% тан артыгы вакытыннан алда вафат булучылар.
Туклану буенча тәкъдимнәр:
- Тоз куллануны чикләү (тәүлеккә 5 гр кадәр - 1 чәй калагы);
- Җиләк-җимеш һәм яшелчә куллануны арттырырга (көненә кимендә 400-500 гр - 5 порция);
- Организмны клетчатка белән тәэмин итү өчен, тулы бөртекле, кузаклылардан азык-төлекне куллануны арттырырга;
- Туенган майны киметү һәм трансжирлар кулланудан баш тартырга.
- Рацион составында җитәрлек күләмдә үсемлек майлары (20-30 г/көн) булырга тиеш, алар организмны политулы булмаган май кислоталары белән тәэмин итә (Балык атнага 2 тапкырдан да ким түгел, яхшырак майлы сортлар);
- Шикәр өстәлгән продуктларны (татлы газлы эчемлекләр, туңдырма, пирог һ.б. тәм-томнар) куллануны чикләргә.
Физик активлык буенча тәкъдимнәр:
- Өлкән кешеләр уртача интенсивлык атнасына кимендә 150 минут яисә югары интенсивлык дәресләренә атнага кимендә 75 минут бирергә тиеш;
- Һәр дәрес кимендә 10 минут дәвам итәргә тиеш;
-Атнасына 300 минутка кадәр яисә югары интенсивлык атнасына 150 минутка кадәр интенсивлык дәресләренең дәвамлылыгын арттыру сәламәтлек өчен өстәмә өстенлекләр алу өчен кирәк;
- Анаэроб һәм аэроб йөкләнешләрне чиратлаштырырга кирәк (аэроб йөкләнешләр атнага 5-7 тапкыр, анаэроб йөкләнешләр атнага 2-3 тапкыр).