Антимикробиаль каршылык белән көрәш атналыгы.
2023 елның 20-26 ноябрендә "Сәламәтлек саклау" милли проекты кысаларында Россиядә (микробларга каршы препаратларны дөрес куллануның бөтендөнья атналыгы хөрмәтенә) микробларга каршы резистентлыкка каршы көрәш атналыгы үткәрелә.
Кешелекнең глобаль казанышларының берсе - антимикроб препаратларын ачу: 1945 нче елда Флеминг, Флори һәм Чейн беренче антибиотик пенициллинны ачкан өчен физиология һәм медицина өлкәсендә Нобель премиясенә лаек булалар. Икенче бөтендөнья сугышы вакытында пенициллин аркасында солдатларның бактериаль инфекцияләрдән үлүе 18% тан 1% ка кадәр кимегән. Моннан тыш, пенициллин ярдәмендә сифилис, пневмония, туберкулез, дифтерия һәм хәтта гангренаны уңышлы дәвалый башлаганнар.
Бүгенге көндә антибиотикларның 15 тән артык төрле төркеме бар, алар антибактериаль генә түгел, ә антифунгал һәм шешкә каршы эффектка ия. Әмма антимикроб препаратлар керү белән бер үк вакытта яңа проблема барлыкка килде - бактерияләрнең антибиотикларга каршы торучанлыгы. Аны "антибиотикларга каршы торучанлык", "микробларга каршы торучанлык" яки "даруларга каршы торучанлык"дип атыйлар.
Микроорганизмнарның антибиотикларга каршы торучанлыгы җитди һәм катлаулы проблема, чөнки антибиотиклар һәм башка микробларга каршы препаратлар нәтиҗәлелеге кими бара. Элек, патоген микроорганизмнар бер антибиотикка чыдамлык алгач, авыруны китереп чыгаручыны юк итү өчен берничә антибиотик комбинациясе кулланылган. Әмма вакыт узу белән берничә химик яктан төрле антибиотикларга чыдам бактерияләр барлыкка килә, бу хәлне күп тапкыр катлауландыра. Галимнәр бәяләвенчә, бактериаль инфекцияләрнең микробларга каршы препаратларга каршы торучанлыгы 2019 елда 1,27 млн үлемгә китергән.
Нәтиҗә.
ОРВИ вакытында антибиотиклар куллану нәтиҗәле түгел (әгәр бактериаль инфекция кушылмаса), чөнки кискен респиратор вирус инфекцияләре вируслар аркасында барлыкка килә. Антибиотиклар-бактерияләр белән көрәшү өчен ясалган антимикробиаль препаратлар.
Антибиотикларның, барлык дарулар кебек үк, тискәре реакцияләре бар, алар арасында аллергик реакция һәм хәтта анафилактик шок та бар. Шуңа күрә антибиотикларга рецепт препаратларын табиб кына билгели ала.
Антимикроб препаратларны дөрес кулланмау аларга бактерияләрның каршы торучанлыгын арттыра. Соңрак бактериаль авыру барлыкка килгәч, элек рациональ кулланылмаган антибиотик тәэсир итмәскә мөмкин.