Преддиабет. Нәрсә ул?
Медицинада «преддиабет» термины юк. Гадәттә, бу глюкозага толерантлык бозылуны аңлата, бу очракта кандагы шикәр нормадан бераз югарырак, әмма ул кеше сизә алырлык дәрәҗәдә югары түгел. Уңайлылык өчен, безнең мәкаләдә без бу халәтне «преддиабет»дип атыйбыз.
Диабет алдыннан пациентның кандагы глюкоза дәрәҗәсе арта. Мәсәлән, әгәр нормада ач килеш бармактан кан алганда шикәр дәрәҗәсе 3,3 - 5,5 ммоль/л, шикәр диабеты вакытында 6,1 ммоль/л һәм аннан югарырак булса, диабет алдыннан 5,5-6,0 ммоль/л.Гади итеп әйткәндә бу нормогликемия һәм шикәр диабеты арасындагы халәт.
Преддиабет куркыныч, чөнки ул шикәр диабеты үсешенә китерә, йөрәк-кан тамырлары патологияләрен (инсульт, инфаркт) китереп чыгара, артериаль гипертензия белән чагылыш таба ала. Хатын — кызларда күрем циклы бозылырга һәм поликистоз синдромы яки бала алып кайта алмау барлыкка килергә мөмкин, ир-атларда тестостерон һәм либидо кими. Матдәләр алмашуның бозылуы атеросклероз үсешенә китерергә мөмкин, бу очракта кан тамырлары стеналарында холестерин бляшкалары урнаша башлый.
Диабет алдыннан 10 билге:
• Артык авырлык. Бу иң ачык симптомнарның берсе;
• Бил әйләнәсе. Әгәр хатын - кызларның бил күләме 84 см, ә ир — атларның 92 см артык булса, кан анализы тапшырырга кирәк;
• Сусау һәм еш сию. Кеше гадәттәгедән күп тапкыр күбрәк эчкәнен сизми дә калырга мөмкин. Шул ук вакытта ул, мәсәлән, эссе җәй аңа шулай тәэсир итә дип уйларга мөмкин;
• Кан басымы күтәрелү;
• Даими ачлык хисе. Күп күләмдә инсулин ашарга теләк туа;
• Инфекцияләрнең тиз эләгүе. Кан тамырларының тиз җәрәхәтләнүе, кешенең яралары озак төзәлмәячәгенә (мәсәлән, теш казналары каный) һәм, нәтиҗәдә, аларга инфекция тиз эләгергә мөмкин, авызда җәрәхәтләр, стоматитлар һ. б. барлыкка килә.;
• Кул чукларында, икроножный мускулларында чәнчү тою;
• Тире үзгәрешләре. Кайвакыт преддиабет халәтен кара акантоз буенча да танырга була, табигый җыерчыклар өлкәсендә тиредә караңгы таплар (муенда, култык асты өлкәләрендә), йөздә кызыл нокталар барлыкка килергә мөмкин. Хатын-кызлар еш кына сызлавык чыгудан интегәләр;
• Хәл бетү, баш авырту. Күз алдында вак нокталар күренеп китү;
• Хатын-кызларда молочницаның еш кабатлануы.
Преддиабет шикәр диабеты була дигән сүз түгел әле. Бу тормыш рәвешен үзгәртеп төзәтеп була торган шарт. Туклануны көйләргә кирәк (өч тапкыр тиешенчә ашау, углеводлар, «зарарлы» майлар санын киметү), физик активлыкны арттырырга (6-8 мең адым йөрергә җитә) һәм су балансын нормальләштерергә кирәк.