Пейсах яһүдиләр бәйрәме
Песах, яки яһүд Пасхасы — яһүдләрнең борынгы Мисырда коллыктан азат итү истәлегенә куелган төп бәйрәмнәренең берсе. Ул еврей ай календаре буенча нисан дигән яз аеның 14 көнендә башлана һәм Израильдә җиде көн һәм илдән читтә сигез көн дәвамында бәйрәм ителә.
Песахның беренче көнендә барлык эш төрләре дә тыела. Синагогада тантаналы гыйбадәт үткәрелә.
Бәйрәмнәрнең беренче һәм соңгы көннәре яһүдләр өчен эшләми торган көннәр булып санала. Калган атна "бәйрәм көннәре"дип атала.
Бәйрәм кичке ашы-седер-иудаизмдагы иң тантаналы йола. Аны беренче һәм икенче көннәрендә үткәрәләр. Аңа бәйрәм вакытында ялгыз калган туганнарын чакыралар.
Өстәлдә майдан тыш алты ризык булырга тиеш: зроа-сөякле пешкән ит, марор-әче үлән һәм карпас-теләсә нинди яшел тәмләткеч, уылган алма һәм чикләвекләрдән харосет — микс, хазерет — керән һәм бейц — пешкән йомырка.
Ашау вакытында яшел тәмләткечләр Мисыр коллыгында яһүдләр яуган яшьләрне гәүдәләндерүче тозлы суга һәм төшеп калган вакытта кискән диңгезгә ябыша.
Яһүд дүрт бокал шәраб яки виноград согы эчәргә тиеш дип санала. Бу Ходайның Израилнең барча халкына әйткән дүрт вәгъдәне символлаштыра: "Мин сезне Мысырдан алып чыгармын..."; " Мин сезгә котылырга ярдәм итәрмен..."; "Коткарырмын...", "Кабул итәрмен..".
Бишенче бокалны Элияха (Ильяс) пәйгамбәр өчен тутыралар һәм калдыралар, ә Элиях пәйгамбәр «Раббы көне, бөек һәм дәһшәтле көн» башлану турында хәбәр итәр өчен, Песах канунына җиргә кайтачак. Ашау мәҗлесе азагында кечкенә мацы кисәге ашала, олы кешеләр аны балалардан качыра, ә тегеләре аны табарга тиеш.
Седер вакытында шулай ук догалар укыйлар .