СӘЛАМӘТ ОЗЫН ГОМЕР!
2025 елның 5-11 маенда Россия Федерациясе Сәламәтлек саклау министрлыгы сәламәт озын гомерле булуга багышланган атна үткәрә.
Өлкән яшьтәге кешеләрнең актив озын гомерен озайту һәм сәламәт гомер озынлыгын арттыру — дәүләт сәясәтенең төп бурычларыннан берсе.
2025 елдан илдә «актив озын гомер» төбәк программасы гамәлгә ашырыла, аның максаты — халыкның сәламәт гомер озынлыгын арттыру. Программа кешеләр сәламәт яшәү рәвеше принципларына таянып, үз сәламәтлекләре турында мөмкин кадәр иртәрәк кайгырта башлауга юнәлдерелгән.
Озак һәм сәламәт яшәү өчен алты принцип:
Хәрәкәт-ул тормыш. Физик активлык — сәламәтлекнең нигезе, һәм ул хәтта өлкән яшьтә дә даими булырга тиеш. Хроник йогышлы булмаган йөрәк, кан тамырлары, буыннар авырулары һәм башка сәламәтлек проблемалары булган кешеләргә дә хәрәкәт итәргә кирәк, әмма үз мөмкинлекләрен исәпкә алып. Көненә нибары ярты сәгать — бу инде яхшы. Хәтта хроник авырулары булган өлкән яшьтәге кешеләрдә дә мондый яшәү рәвеше үлем куркынычын сизелерлек киметергә һәм гомер озынлыгын арттырырга мөмкин.
Сәламәт туклану. Иң мөһиме-артык ашамаска. Куллану һәм энергия сарыф итү арасында баланс сакларга кирәк (ашыйсың — хәрәкәт ит). Озак яшәүчеләрнең күбесе, геронтологлар күзәтүләре буенча, аз ашый. Һәм тикшеренүләр күрсәткәнчә, кеше калорияне никадәр азрак кулланса, аның озаграк яшәргә шанслары шулкадәр күбрәк. Гади углеводлар — шикәр, кондитер әйберләре, он куллануны киметергә тырышыгыз. Мондый «буш» калорияләргә бай Рацион вакытыннан алда картаюга китерә. Яшь һәм урта яшьтә тозны азрак ашарга тырышыгыз, чөнки ул атеросклероз һәм йөрәк-кан тамырлары авырулары үсешенә ярдәм итә.
Начар гадәтләрдән баш тарту. Статистика һәм тикшеренүләр күрсәткәнчә, тәмәке тарту гомерне уртача 14 елга кыскарта, ә алкогольне күп күләмдә куллану — 10 елга.
Профилактика. Кандагы холестерин һәм глюкоза дәрәҗәсен, кан басымын күзәтергә, онкология авыруларына скрининг узарга, үзеңнең тән массасы индексын белергә һәм 60 яшьтән соң сөяк тукымасының тыгызлыгына тест узарга кирәк.
Эш күңелгә хуш килә. Акыл һәм иҗади активлыкны саклап калу, тормышка кызыксыну — озын һәм бәхетле тормышның мөһим өлешләре.
Социаль элемтәләр. Актив социаль тормыш алып баручылар, дуслары белән аралашучылар һәм бәхетле никахта торучылар озак яши. Шуңа күрә пенсиягә чыккач, яңа аралашу даирәсе булдыру һәм фикердәшләр табу мөһим. Буш вакытны мөмкин кадәр күбрәк тутырырга кирәк.
.png)