2022 елның 1 июленнән федераль закон үз көченә керә, ул җир кишәрлекләренә һәм көнкүреш күчемсез милек объектларына хокукларны рәсмиләштерү өлешендә яңа мөмкинлекләр, шулай ук «дача амнистиясе» срогын тагын биш елга озайтуны күздә тота.
Закон Росреестр катнашында эшләнгән һәм гражданнар өчен үз күчемсез милкенә хокукларны теркәү өчен уңайлы шартлар тудыруга юнәлдерелгән. Ул төзелгән торак йортларны законлаштыручы документлар булмаган җирләрдә легальләштерергә, шулай ук мондый йортлар урнашкан участокларны бушлай милеккә алырга мөмкинлек бирәчәк.
Гражданнар хуҗалык ысулы белән төзелгән йортларны рәсмиләштерә алачаклар
«Закон күпьеллык проблеманы хәл итәргә мөмкинлек бирәчәк, чөнки гражданнар судсыз совет чорында ук төзелгән торакларын легальләштерә һәм рәсмиләштерә алмыйлар. Кулларда хокук билгели торган документлар булмаганда да граждан милек хокукын раслый ала. Мондый торак йортлар совхоз (колхоз) исәпкә алу, элеккеге поселок советларының Хуҗалык исәбе документларында, БТИ хисап документларында исәпкә алынырга мөмкин. Хәзерге вакытка кадәр бу хокукларны судтан тыш һәм гади рәсмиләштерү өчен җитәрлек түгел иде. Яңа Закон, «гараж амнистиясе» белән тиңләштереп, комплекслы карар тәкъдим итә - гадиләштерелгән тәртиптә торак йортлар урнашкан җир кишәрлекләрен милеккә алырга һәм бер үк вакытта мондый йортларга хокукны рәсмиләштерергә», - дип шәрехли Татарстан Республикасы буенча Росреестр идарәсе җитәкчесе Азат Җаббаров.
Әлеге закон нигезләмәләре торак йортлар 1998 елның 14 маена кадәр төзелгән һәм дәүләт яки муниципаль милектә булган җирләрдә торак пункт чикләрендә урнашкан очракларда кулланыла. Шул ук вакытта мондый йортлар үз белдекләре белән Төзелеш дип танылырга тиеш түгел, шулай ук блокланган йортлар (ике яки аннан да күбрәк гаиләгә исәпләнгән йорт) яки күпфатирлы йортлар (составында ике һәм аннан да күбрәк фатир булган йорт) карата булырга тиеш түгел.
Мөһим! Гражданнар җирле үзидарә органнарына мөрәҗәгать итәргә һәм гамәлдәге торак йорт астында җир бирү турында гариза бирергә, йорт ия булу фактын раслаучы законда каралган теләсә нинди документ (хуҗалык кенәгәсеннән өземтә, коммуналь хезмәтләр өчен түләү турындагы документ, Дәүләт техник исәпкә алу һәм (яки) техник инвентаризация үткәрү турындагы документ, яшәү урыны буенча мөрәҗәгать итүчене теркәүче 1998 елның 14 маена кадәр документ) теркәп, җирле үзидарә органына мөрәҗәгать итәргә тиеш булачак. Региональ хакимиятләр өстәмә рәвештә билгеләргә хокуклы башка документларны да тапшырырга мөмкин.
Варисларның хокуклары якланачак
Хәзерге вакытка кадәр варисларның даими (сроксыз) файдалану хокукында бирелгән җир кишәрлекләренә хокукын рәсмиләштерүдә каршылыклар сакланып калды. Әйтик, әгәр гражданинга даими (сроксыз) файдалануга бакча җир кишәрлеге бирелгән булса, дистә еллар дәвамында җир участогыннан файдалануга карамастан, ул мирас буенча аның балаларына да, оныкларына да күчмәгән, аны гомуми нигезләрдә халык хакимияте органнарыннан сатып алырга туры килгән.
Яңа закон гражданинга җир кишәрлеге 2001 елның 30 октябренә кадәр даими (сроксыз) файдалану яисә гомерлек мирас итеп биләү хокукында бирелгән булса, мондый участок гражданга милек хокукында бирелгән дип санала. Законның мондый нормасы варисларга мирас итеп җир кишәрлекләренә милек хокукы алырга мөмкинлек бирәчәк. Моннан тыш, мондый участок хуҗасына милек хокукын яңадан рәсмиләштерү өчен Росреестрга мөрәҗәгать итәргә кирәкми. Гомерлек мирас итеп биләү яки даими (сроксыз) файдалану хокукы турындагы иске үрнәктәге документлар булганда (мәсәлән, җиргә хокук турында таныклык) ул үзенең җир участогы белән эш итә – аны сата, арендага бирә һ. Б. лар.
"Дача амнистиясе» озайтыла
Гражданнарның бакча һәм торак йортларына хокукларын рәсмиләштерү өчен тагын да уңайлырак шартлар тудыру өчен, закон тагын биш елга 2026 елның 1 мартына кадәр гамәлдә булган күчемсез милек объектларына хокукларны теркәүнең гадиләштерелгән тәртибен («Дача амнистиясе») озайта. Шулай итеп, ул 2031 елның 1 мартына кадәр гамәлдә булачак.
Исегезгә төшерәбез, 2020 елның декабрендә Росреестр катнашында эшләнгән 404-ФЗ номерлы Федераль закон үз көченә керде, аның нигезендә «дача амнистиясе» шәхси торак төзелеше өчен аның мөмкинлекләрен киңәйтеп, 2026 елга кадәр озайтылды.
Сүз уңаеннан, ИЖС объектларына һәм бакча йортларына хокукларны рәсмиләштерүнең «хәбәр итү тәртибе» (җирле үзидарә органына күчемсез милек объектын төзеп бетерү турында хәбәрнамәләр җибәрү юлы белән) шулай ук 2031 елның 1 мартына кадәр озайтылды.
"Кама аръягы бакчалары» региональ иҗтимагый оешмасы җитәкчесе Дмитрий Волков:
«Дача амнистиясен " берничә тапкыр озайтуга карамастан, Татарстан бакчачылары өчен бу бик көтелгән закон. Ул бакча йортларын бизәү белән бәйле күпьеллык проблемаларны хәл итеп кенә калмый, «дача амнистиясе»нең гамәлдә булуын да киңәйтә. Күп кенә бакчачылар яңа законнан һичшиксез файдаланырлар дип уйлыйм".