Хәзер бу мәгълүматны бердәм дәүләт күчемсез милек реестрыннан (ЕГРН) өзек составында фатир буенча күршеләр, төзүчеләр һәм өлешле төзелештә катнашучылар алырга хокуклы.
Исегезгә төшерәбез, 2023 елның 1 мартыннан Хокук иясе ризалыгыннан башка ЕГРНДАН шәхси мәгълүмат (ФИО һәм туган көне) алу мөмкин түгел. Бу чара күчемсез милек базарында килешүләр үткәргәндә җаваплылыкны арттыруга һәм алдау очракларын киметүгә юнәлдерелгән. Искәрмәләр булып закон белән турыдан-туры каралган очраклар гына тора: вәкаләтле органнарның, шулай ук кайбер шәхси затларның (мәсәлән, ире яки хатыны) сораулары. Моннан тыш, Хокук иясенең ризалыгыннан башка ЕГРНДАН шәхси мәгълүматларны тапшыруны тыю базарда намуссыз катнашучыларны ЕГРНДАН мәгълүматны яңадан сату һәм икеләтә сайтлар булдыру мөмкинлегеннән мәхрүм итте.
Әмма, Татарстанның Росреестрында һәм Роскадастрында сөйләгәнчә, шәхси мәгълүматлар ябылганнан соң күчемсез милек базарында профессиональ катнашучылардан даими рәвештә сораулар килә башлады:
Бездән, мәсәлән, фатирда, тулай торакта яки коммуналь фатирда бүлмә сатучы гражданнарга ничек булырга кирәклеге турында сорадылар, чөнки закон буенча алар күршеләренең планлаштырылган сатуы турында хәбәр итәргә тиешләр? Шуңа күрә Росреестр закон чыгару инициативасы белән чыкты, һәм «күчемсез милекне дәүләт теркәве турында» гы законга күчемсез милек хуҗалары турында шәхси мәгълүмат алу хокукына ия булган затлар даирәсен киңәйтүче нигезләмәләр кертелде», - дип шәрехли Татарстан Росреестры җитәкчесе урынбасары Лилия Борһанова.
Шулай итеп, хәзер күчемсез милек объекты хуҗасының фамилиясен, исемен, әтисенең исемен, туган көнен күрсәтеп, ЕГРНДАН Өземтә ала алачаклар:
күрсәтелгән граждан белән беррәттән фатирдагы башка бүлмәләрнең хокук ияләре булган затлар, әгәр дә ЕГРНда мондый бүлмәләрнең бу фатирда урнашуы турында мәгълүматлар булса, шулай ук әлеге затларның аларга хокуклары теркәлгән булса;
- җир кишәрлегенең хокук ияләре (милекчеләр, арендаторлар) бу җир кишәрлегендә урнашкан биналарның, корылмаларның, биналарның, машиналарның хуҗасы булган гражданга карата, әгәр әлеге объектлар турында мәгълүмат ЕГРНда булса. Элегрәк ЕГРНДАН шәхси мәгълүматлар белән җир участогы хуҗасы гына һәм бина, корылмага карата гына күчермә ала алган;
өлешле төзелештә катнашу килешүе буенча өлешле төзелештә катнашучы турында төзүче яки ДДУ буенча таләпләр хокукларын бирү турында килешү, әгәр төзүче бу килешү буенча як булса;
бу килешү буенча шулай ук катнашучы (сду ягы) булган гражданга карата ДДУ буенча өлешле төзелештә катнашучы.
ТР риелторлар гильдиясе вице-президенты Руслан Садреев:
"Коммуналь фатирда күрше бүлмәләр хуҗалары турында шәхси мәгълүмат алу мөмкинлеге булмау 2023 елның 1 мартында законнар үзгәрешләре кабул ителгәннән соң күршеләргә үз күчемсез милекләрен сату турында хәбәр итү мөмкинлекләрен чикләде. Кабул ителгән төзәтмәләр бу бушлыкны бетерә, бу өлешле милек белән милекчеләр турында шәхси мәгълүмат алу мөмкинлеге белән охшаш көтелә. Һичшиксез, ЕГРН чыгарылышы составында хуҗалар турында шәхси мәгълүмат алу хокукына ия булган затлар даирәсен киңәйтү үз вакытында һәм күчемсез милек белән куркынычсыз килешүләр үткәрүгә юнәлдерелгән.
Игътибар итегез, ЕГРНДАН өзекләр рәвешендә мәгълүмат бирү «Роскадастр»ППКНЫҢ аерым компетенциясенә карый. ЕГРНДАН өзекләр бирү буенча хезмәт күрсәтү эшчәнлеген оештырган өчен административ җаваплылык каралган.
«Роскадастр» ППКНЫҢ Татарстан Республикасы буенча филиалы директоры Артем Костин:
«ЕГРНДАН рәсми электрон күчермәне Росреестр һәм ППК роскадастр рәсми сайтларында яки турыдан-туры Дәүләт хезмәтләре порталында гына алырга мөмкин. Аның формалашуы секундлар эчендә бара, ә мәгълүматлары легитим һәм җаваплы кешеләрнең электрон имзасы белән раслана. Башка төрле заказ ителгән документлар дөрес булмаган мәгълүматны үз эченә ала яки түләүдән соң сорау бөтенләй эшкәртелмәячәк.
2023 ел башыннан «Роскадастр " ППКНЫҢ Татарстан Республикасы буенча филиалы тарафыннан ике миллионнан артык сорау эшкәртелгән. Шул ук вакытта электрон формат документлар алу өчен иң кирәклесе булып тора. Автомат режимда эшкәртелгән сорауларның өлеше гомуми санның 92% ка җитә.
Соңгы өч елда Росреестр 387 Сайт-икелеләрне ачыклый һәм эшчәнлеген туктата, шулай ук реестр мәгълүматларын сату турында меңнән артык белдерүне бетерә алды. Моннан тыш, Росреестр мөрәҗәгате буенча ВКонтакте социаль челтәрендә шәхси затларның һәм компанияләрнең ЕГРНДАН өзекләр сату турында белдерүләре алып ташлана. Чит кешеләр тарафыннан мондый хезмәтләр күрсәтү законнарга каршы килә, алдау өчен нигезләр булдыра һәм күчемсез милек объектлары милекчеләренең хокукларын боза.