Татарстан Росреестры: төгәлләнмәгән төзелеш объектын теркәргә кирәкме?
Агымдагы елда Татарстан Росреестры һәм ТР Кадастр палатасы тарафыннан кадастр исәбенә куелган һәм 791 төзелеп бетмәгән төзелеш объектына хокук теркәлгән. Узган ел дәвамында шундый 1663 күчемсез милек объектына хокук теркәлгән. Күчемсез милек реестрында Татарстанда урнашкан 13 658 төзелеп бетмәгән төзелеш объекты турында мәгълүматлар бар.
Төзелеш процессында булган барлык татарстанлылар да төзелеп бетмәгән объектларга хокукларны теркәргә ашыкмый. Әмма, Татарстан Росреестры эксперты Энҗе Мөхәммәтгалиева аңлатып узганча, төзелеп бетмәгән объектларга хокукларны, әзер булган кебек үк, гражданнарның үз мәнфәгатьләрен теркәргә кирәк. Бу бигрәк тә якын арада төзелешне тәмамларга җыенмаучыларга кагыла.
«Гражданнар кодексы нигезендә, төзелеп бетмәгән төзелеш объекты әзер объектлар кебек үк күчемсез милеккә карый. Гражданлык-хокукый әйләнешкә кертү, ягъни законлы хокукка ия булу һәм үз мөлкәте белән ирекле эш итү өчен: сатарга, арендага бирергә, бүләккә тапшырырга һ.б. кирәк. Объект физик яктан гына түгел, юридик яктан да булырга тиеш.",- ди Энҗе Мөхәммәтгалиева.
Моннан тыш, җир участогы дәүләт яки муниципаль ихтыяҗлар өчен, мәсәлән, юл төзү өчен алынган очракта, әлеге объектка хокукын теркәмәгән граждан мондый очракларда тиешле компенсациясез калачак, чөнки күчемсез милек объектына (шул исәптән төзелеп бетмәгән төзелешкә) милек хокукы дәүләт теркәвенә алынганнан соң барлыкка килә.
Төгәлләнмәгән төзелеш объектларына кадастр исәбен алу һәм хокукларны теркәү тәртибе
Кадастр исәбенә алу һәм хокукларны теркәү Бердәм процедура кысаларында үткәрелә – бер гариза буенча объект бер үк вакытта исәпкә куела һәм аңа хокук теркәлә. Вакыты-12 эш көне.
Мөһим! Төгәлләнмәгән төзелеш объекты дәүләт кадастр исәбенә куелырга мөмкин һәм аңа бары тик объект урнашкан җир кишәрлегенә хокук ЕГРНда теркәлгән очракта гына милек хокукы теркәлергә мөмкин. Әгәр җир кишәрлегенә хокук теркәлмәгән икән, җир кишәрлегенә хокукны рәсмиләштерү дәүләт кадастр исәбенә алу һәм төзелеп бетмәгән төзелеш объектына хокукны дәүләт теркәве белән бер үк вакытта башкарыла.
Кадастр исәбенә алу һәм төзелеп бетмәгән төзелеш объектларына хокукларны теркәү өчен кирәкле документлар
- гариза;
- индивидуаль торак төзелеше объектын төзү яки төзүгә рөхсәт биргән техник план (аның составына индивидуаль торак төзелеше объектын төзү турында төзүчегә хәбәр итү керә), кадастр инженеры тарафыннан электрон документ формасында (дискта) әзерләнә);
- төзелешкә рөхсәт (закон нигезендә таләп ителә икән).
- җир кишәрлегенә хокук билгели торган документ (ЕГРНда теркәлгән хокук турында белешмәләр булмаганда).
Искәрмә
Тәмамланган төзелеш объектына техник план заказ бирүче тарафыннан тапшырылган кадастр эшләре рөхсәте һәм күчемсез милек объектының проект документлары нигезендә төзелә. Әгәр төзелешкә рөхсәт бирү һәм проект документлары каралмаган булса, техник планда мәгълүматлар күчемсез милек объектының Хокук иясе тарафыннан төзелгән һәм расланган декларация нигезендә күрсәтелә. Декларация техник планга теркәлә һәм аның аерылгысыз өлеше булып тора.
Игътибарга
Төзелеш өчен рөхсәт таләп ителми торган объектлар:
1) эшкуарлык эшчәнлеген гамәлгә ашыруга бәйле булмаган максатлар өчен физик затка бирелгән җир кишәрлегендә гараж;
2) бакча җир участокларында төзелгән торак йорт, бакча йорты, хуҗалык корылмалары;
3) индивидуаль торак төзелеше объектлары (алар өчен 2018 елның 4 августыннан хәбәр итү тәртибе гамәлдә);
4) Капиталь төзелеш объектлары булмаган объектлар;
5) ярдәмче куллану корылмалары һәм корылмалары һ. б.
Исәпкә алу-теркәү гамәлләре нәтиҗәсендә объектның характеристикалары, шул исәптән аның кадастр номеры чагылдырылган ЕГРН дан өземтә, шулай ук хокуклар турында белешмәләр бирелә.
Төзелеш тәмамланганнан соң, төзелеш эшләре тәмамланмаган объектка хокук туктатыла, ә объект үзе төгәлләнгән төзелешне рәсмиләштерү белән бер үк вакытта исәптән төшерелә. Төзелгән объектны теркәү өчен, инде әзер объектка техник план төзү өчен, кадастр инженерын кабат чакырырга кирәк. Техник планда төгәлләнмәгән төзелеш объектының кадастр номерын язарга кирәк булачак. Төзелеп беткән объектка карата исәп-теркәү эшләре барышында беренчел объект (төзелеп бетмәгән объект) турында белешмәләр бердәм дәүләт күчемсез милек реестрында архивка әйләнәчәк, ә сезнең тәмамланган йортыгызның үз кадастр номеры һәм хокукны теркәү турында яңа язма барлыкка киләчәк.