Пенсия алды яшендәге гражданнарны эшкә алганда дискриминациягә юл куймау мәсьәләсе буенча белешмә
Россия Федерациясе Конституциясе нигезендә һәр граждан куркынычсызлык һәм гигиена таләпләренә җавап бирә торган шартларда эшләү, хезмәт өчен дискриминациясез һәм федераль законда билгеләнгән минималь хезмәт хакы күләменнән ким булмаган акчалата бүләкләнү, шулай ук эшсезлектән яклану хокукына ия.
Дискриминация астында кеше һәм гражданның, җенесеннән, тән расасына, төсләренә, милләтенә, теленә, чыгышына, мөлкәткә, гаилә, социаль һәм вазифа хәленә, яше, яшәү урыннарына, дингә мөнәсәбәтенә, инануларына, иҗтимагый берләшмәләргә яки нинди дә булса социаль төркемнәргә кагылышлы хокуклары, ирекләре һәм законлы мәнфәгатьләрен бозу аңлашыла.
Дискриминация буларак карала алмый торган хәлләргә аерымлыклар, искәрмәләр, өстенлек бирү, шулай ук хезмәткәрләрнең хокукларын чикләү керә:
әлеге хезмәт төре Федераль законда билгеләнгән таләпләр белән билгеләнә, яки
дәүләт югары социаль һәм хокукый яклауга мохтаҗ затлар турында аерым кайгыртуга бәйле, яки
милли куркынычсызлыкны тәэмин итү, хезмәт ресурсларының оптималь балансын саклау, Россия Федерациясе гражданнарын эшкә урнаштыру буенча һәм дәүләтнең эчке һәм тышкы сәясәтенең башка мәсьәләләрен хәл итү максатларында закон нигезендә билгеләнгән.
Беркем дә, яше, шулай ук хезмәткәрнең эшлекле сыйфатларына бәйле булмаган башка шартларга бәйле рәвештә, хезмәт хокуклары һәм ирекләрендә чикләнә яки нинди дә булса өстенлекләр ала алмый(3 статья РФ ТК).
Шулай итеп, пенсия алды яшендәге гражданнарны эшкә алу кагыйдәләре башка хезмәткәрләрне эшкә кабул итү кагыйдәләреннән аерылып торырга тиеш түгел.
Эш бирүче вакантлы вазыйфага игълан ителүдә дәгъва кылучыларның яшенә карата таләпләрне күрсәтергә хокуклы түгел.
Эш бирүчеләргә, хезмәт хокуклары һәм ирекләрендә чикләнә яки нинди дә булса өстенлекләр алу буенча мәгълүматы булган буш эш урыннары яки вакантлы вазыйфалар турында мәгълүмат тарату тыела («Россия Федерациясендә халыкны эш белән тәэмин итү турында»Россия Федерациясе Законының 25 статьясы).
Вакантлы вазыйфаны биләп торуга кандидатка билгеле бер чиктән артмаган яшь турындагы таләп дискриминацион булып тора.
Дискриминацион характердагы чикләүләрне үз эченә алган эшкә кабул итү турында игълан бастырган өчен эш бирүче административ җаваплылыкка тартылырга мөмкин.
Хезмәт законнары аерым гарантияләр һәм компенсацияләр һәм хезмәткәрнең яше арасында хокукларга бәйлелекне билгеләү мөмкинлеген күздә тотмый.
Гомуми кагыйдәләр буенча (аерым очраклардан тыш) Россия Федерациясе Хезмәт кодексы тарафыннан хезмәт килешүе төзү өчен яшь чиге билгеләнмәгән. Шуны истә тотарга кирәк: пенсия яшенә җиткән затлар белән хезмәт мөнәсәбәтләрен рәсмиләштерү гомуми тәртиптә башкарыла.
Эш бирүче, гражданинның билгеле бер яшькә җитүе яки тиздән ирешүен сәбәп итеп аны эшкә алудан баш тартырга хокуклы түгел. Күрсәтелгән сәбәп белән эшкә алудан баш тарту дискриминация булып тора, яше белән бәйле рәвештә хезмәт хокукларын чикләү турында сөйли.
Хезмәт килешүе төзүдән баш тарткан затның язмача таләбе буенча, эш бирүче мондый таләпне куйган көннән соң 7 эш көненнән дә соңга калмыйча язма рәвештә баш тартуның сәбәбен хәбәр итәргә тиеш. Хезмәт килешүен төзүдән баш тартуга суд тәртибендә шикаять бирергә мөмкин (РФ ТК 64 статьясы).
Россия Федерациясенең хезмәт законнары нигезендә ярамый:
- пенсия алды, пенсия яшендәге гражданнар белән ашыгыч хезмәт килешүе төзү мәҗбүри;
- срогы чикләнмәгән хезмәт килешүен өзәргә яки аны ашыгыч хезмәт килешүенә алыштырырга, пенсия яшендәге хезмәткәргә ирешүгә һәм аңа пенсия билгеләнүгә бәйле.
Шулай ук предприятиедә хезмәткәрләр санын яки штатын кыскарту планлаштырылса, эштә калдыру өчен өстенлекле хокук, яше булуга карамастан, югарырак хезмәт җитештерүчәнлеге һәм квалификациясе булган хезмәткәрләр булырга тиеш.
Дискриминациягә юл куйганда эш бирүче җаваплылыкка тартылырга мөмкин:
административ. Дискриминацион характердагы чикләүләрне үз эченә алган эшкә кабул итү турында белдерүне бастырган, эш бирүчегә хезмәт килешүе төзүдән нигезсез баш тарткан, эш бирүче дискриминациясенең башка рәвешләрен керткән өчен һәм/яки аның вазыйфаи затлары административ штраф түләү рәвешендә җаваплылыкка тартылырга мөмкин;
гражданлык-хокукый. Суд билгеләргә мөмкин бурычлы эш бирүче компенсацияләргә яки хезмәткәргә, аларда хокуклары мораль зыян. Моннан тыш, суд эшкә алудан баш тартуны законсыз дип танырга һәм эш бирүчене граждан белән хезмәт килешүе төзергә мәҗбүр итәргә мөмкин.
җинаять. Дискриминацияләгән өчен гаепле вазыйфаи зат штрафка, мәҗбүри, төзәтү, мәҗбүри эшләргә хөкем ителергә мөмкин, шулай ук ул билгеле бер вазыйфаларны биләү хокукыннан мәхрүм ителергә яки билгеле бер эшчәнлек белән шөгыльләнү хокукыннан мәхрүм ителергә мөмкин.
Кайнар линия телефоннары: 8 (84362) 2 28 15, 8 (84362) 2 45 74.