Кадастр исәбеннән төшерү процедурасы, кагыйдә буларак, җир хуҗасы теләге буенча, кишәрлекне үзгәртеп корган очракта үткәрелә. Күчемсез милек объектының дәүләт кадастр исәбеннән төшерү механизмы объектның үзе турында мәгълүматларның актуальлеген туктату, милек хокукын туктату күздә тотыла.
РФ Җир кодексы һәм «күчемсез милекне дәүләт теркәве турында» Федераль закон нигезендә, җир кишәрлеген кадастр исәбеннән төшерү кайбер очракларда гына башкарыла ала. ТР буенча Кадастр палатасы һәм Татарстан Республикасы буенча Росреестр идарәсе экспертлары нинди яңалыклар турында сөйләделәр.
Мәсәлән, Татарстан Республикасы буенча Кадастр палатасы директоры урынбасары Ләйсән Рәхмәтуллина аңлатканча, милекче үз җир участогын бүлек, берләшү яки яңадан бүлү процедурасы юлы белән үзгәртеп кору турында Карар кабул иткән очракта, бу мөмкин. Бу очракта мондый җир кишәрлеге актуальлеген югалта, аның турында күчемсез милек реестрындагы язма "архив" статусына күчә, ә яңа төзелгән участоклар өчен ул башлангычка әйләнә.
Исәптән төшерүнең икенче варианты «вакытлы»дип йөртелә торган җир кишәрлегенең аерым статусына бәйле. "Мондый статусны 2017 елның 1 гыйнварына кадәр кадастр исәбен узган участоклар алды һәм хокукларны теркәү үткәрелмәгән. Әгәр мондый кишәрлеккә хокук алга таба да теркәлмәгән икән, 2022 елның 1 мартыннан соң «вакытлы» участок кадастр исәбен алыначак.",- ди Ләйсән Рәхмәтуллина.
2017 елның 1 гыйнварыннан соң дәүләт кадастр исәбен алу процедурасын узган барлык җир кишәрлекләре статусы «актуаль»дип атала. Әмма мондый җир кишәрлекләренә теркәлмәгән очракта, исәпкә алу процедурасы узганнан соң 5 ел дәвамында аларга карата кадастр исәбеннән төшерү процедурасы үткәреләчәк.
Вариация буенча соңгысы-2008 елның 1 мартына кадәр дәүләт реестрына кертелгән җир участоклары турында белешмәләрне төшереп калдыру процедурасы, түбәндәге шартларны үтәгәндә: җир кишәрлегенә теркәлгән хокуклар булмаганда; җир кишәрлегенә хокукны чикләүче теркәлгән документ булмау (шартнамә, күрсәтмә һ.б.); мондый кишәрлектә күчемсез милек объектлары булмау.
Гариза биргән вакытка участок кадастр исәбеннән төшерелсә, милек хокукын теркәүдән баш тартылачак һәм участокның кем булу-булмавы турындагы мәсьәләне судта хәл итәргә туры киләчәк. Исәптән төшерелгән җир кишәрлекләре буш (чикләнмәгән) статусын ала һәм җирле үзидарәнең вәкаләтле органы карамагына күчә.
Татарстан Республикасы буенча Росреестр идарәсе җитәкчесе урынбасары вазыйфаларын башкаручы Людмила Кулагина сүзләренә караганда, мирас итеп алынган җир кишәрлекләренә зур игътибар бирергә кирәк. «Шулай итеп, элеккеге участокка ия булу турындагы язма ЕГРНда юк яки участок инде исәптән төшерелгән булуы ачыклана ала. Шуңа күрә алдан ук күчемсез милек дәүләт реестрында җир кишәрлеге турындагы мәгълүматларның нинди булуын ачыкларга һәм хокукка ия булу турында тиешле мәгълүматлар булган документларны теркәүче органга тапшырырга кирәк. Әгәр ЕГРНда җир чикләре турында мәгълүмат юк икән, участокны межалау зарур", - дип аңлата Людмила Кулагина.
Бердәм дәүләт күчемсез милек реестрыннан «күчемсез милек объектына төп характеристикалар һәм теркәлгән хокуклар турында» гы Өземтә ЕГРНда җир участогы турында нинди мәгълүматлар барлыгын тикшерергә ярдәм итәчәк.
Гамәлдәге законнар нигезендә, милек хокукын теркәү җиде эш көне алып тора, ә документларны КФҮ аша тапшырганда теркәү процедурасы вакыты тугыз эш көненә кадәр арта.
Игътибарга
Дәүләт кадастр исәбе күчемсез милек объектлары, шул исәптән Татарстан территориясендә урнашкан җир участоклары турында мәгълүматларны системалаштырырга һәм тәртипкә салырга мөмкинлек бирә. Һәр җир участогы уникаль кадастр номеры ала, ул хокукый мөнәсәбәтләр объекты була. Шуннан соң теркәү процедурасы физик яки юридик затларга җир кишәрлегенә хокукны беркетә һәм җир мөнәсәбәтләре өлкәсендәге законнар нигезендә үзенә караган җирләргә карата теләсә нинди гамәлләр кылырга мөмкинлек бирә.